متن ناب

دکتر سید فرزاد علامه عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به بررسی مساله باروری مردان در پنجمین کنگره سلامت مردان که از ۲۹ بهمن تا ۲ اسفند ماه برگزار می‌شود، اظهار کرد: تقریبا نقش زنان و مردان در ناباروری یکسان و حدود ۵۰ درصد است، البته علل منجر به ناباروری که تنها مختص به مردان باشد، حدود ۲۵ درصد موارد را تشکیل می‌دهد.

وی با اشاره به شایع ترین علل بروز ناباروری در مردان به واریکوسل اشاره کرد و گفت: در این بیماری وریدهای اطراف بیضه به خصوص در سمت چپ گشاد و واریسی و در نهایت منجر به ناباروری مردان می‌شود؛ به عبارت دیگر حدود ۴۰ درصد موارد ناباروری اولیه و ۷۰ درصد ناباروری ثانویه به علت واریکوسل ایجاد می‌شود.

وی در توضیح ناباروری اولیه و ثانویه، گفت: ناباروری ثانویه به شرایطی گفته می‌شود که فرد فرزند دارد و در تلاش مجدد بچه دار نمی‌شود؛ یعنی حدود شش ماه تا یک سال تلاش می‌کند ولی لقاح انجام نمی‌شود ولی در ناباروری اولیه فرد از ابتدا بچه‌دار نشده است.

علامه با بیان اینکه واریکوسل توسط ارولوژیست و با معاینه قابل تشخیص است، گفت: تشخیص واریکوسل با سونوگرافی تایید شده و با جراحی ساده و سرپایی درمان می‌شود.

این ارولوژیست با بیان اینکه ۱۵ درصد پسران جوان دچار واریکوسل هستند، عنوان کرد: البته تمام این افراد نابارور نیستند و با انجام آزمایش قبل از ازدواج برای جراحی برنامه‌ریزی ‌می‌شود، در غیر این صورت وضعیت فرد تا زمان مناسب برای درمان پیگیری می‌شود.

وی با بیان اینکه واریکوسل با معاینه تشخیص داده می‌شود، گفت: اگر قبل از بلوغ یا در نوجوانی احساس شود که بیضه سمت چپ به خصوص نسبت به سمت راست متفاوت،بود یا وریدهای واریسی قابل رویت باشد، حتما باید برای تشخیص واریکوسل به پزشک اورولوژیست مراجعه کنند.

وی هشدار داد: با توجه به وجود این مشکل در ۱۵ درصد پسران، انجام معاینه توسط خود فرد و در صورت شک و تردید مراجعه به پزشک اورولوژیست، برای پیشگیری از بروز ناباروری ضروری است.

علامه با اشاره به سایر علل منجر به ناباروی در مردان مانند برخی از سرطان‌ها یا درمان‌های دارویی مانند شیمی درمانی، گفت: ابتلا به اوریون بعد از بلوغ، ضربه به بیضه و عفونت‌های بیضه نیز می‌تواند باعث ناباروری یا کاهش باروری شود؛ همچنین بر اثر ضربه‌ ممکن است لوله‌های اسپرم دچار اشکال و اسپرم منتقل نشود که این مساله هم می‌تواند باعث ناباروری شود.

وی با اشاره به نقش مسائل مرتبط با سبک زندگی در بروز ناباروری، عنوان کرد: سیگار کشیدن، مصرف داروهای بدن‌سازی و انجام ورزش‌های بسیار سنگین، کاهش وزن شدید و یا چاقی مفرط با ناباروری همراهی دارند؛ همچنین برخی مشاغل در معرض گرمای زیاد یا امواج الکترومغناطیس، مواجهه با سرب یا مواد صنعتی مثل چسب‌های صنعتی یا مواد پتروشیمی نیز می‌توانند منجر به کاهش باروری شوند.

وی ادامه داد: همچنین سابقه جراحی فتق، بیضه، ستون فقرات و خلف صفاق نیز ممکن است باعث کاهش باروری شود.

وی با بیان اینکه غربالگری اولیه بیضه در زایشگاه‌ها توسط پزشک اطفال صورت می‌گیرد، عنوان کرد: گاهی ممکن است زایمان در منزل یا در نقاط دوری که دسترسی به پزشک نباشد انجام شود، لذا والدین حتما باید چک کنند که هردو بیضه پایین و در کیسه بیضه قرار گرفته باشد و در غیر این صورت برای معاینه و بررسی‌های کامل‌تر به پزشک مراجعه کنند.

علامه با بیان اینکه معاینه و بررسی وضعیت زوج‌های نابارور توسط پزشک زنان و اورولوژیست انجام می‌شود، گفت: برخی مواقع همه بررسی‌ها انجام شده و هیچ علتی برای ناباروری پیدا نمی‌شود، در موارد ناشناخته سعی می‌شود با کمک دارو و افزایش کیفیت اسپرم، لقاح طبیعی انجام شود، ولی گاهی اوقات به علت کیفیت خیلی پایین اسپرم و مشخص نبودن علت، از روش‌های کمک باروری استفاده می‌شود.

این متخصص اورولوژی با بیان اینکه معمولا موارد ناشناخته ناباروری ژنتیکی و مادرزادی هستند، گفت: یکی دیگر از عوامل ناباروری مسائل ژنتیکی است که معمولا با تست ژنتیکی اولیه مشخص می‌شود ولی تست کردن تمام ژنوم کاری غیرمنطقی است و معمولا در این موارد از روش‌های کمک باروری استفاده می‌شود.